Calçots: oorsprong en recept

Je hebt waarschijnlijk wel eens gehoord van de beroemde calçotadas in Catalonië, maar weet je ook wat calçots zijn en waar deze traditie vandaan komt? Als je de cultuur en tradities van een land begrijpt, kun je de taal beter begrijpen en raak je meer betrokken bij het leren ervan.

Daarom moedigen we je bij don Quijote aan om je in te schrijven voor een van onze Spaanse cursussen in Barcelona en zelf calçotadas te komen proeven. Maar in de tussentijd vertellen we je in dit artikel over de oorsprong van calçotadas, het klassieke recept en natuurlijk wat calçots zijn. Blijf lezen, zodat je niets mist!

Wat zijn calçots?

Calçots zijn een soort lente-uitjes die typisch zijn voor Catalonië, maar vooral voor Tarragona. Deze ui is een van de belangrijkste ingrediënten van de Catalaanse keuken en daarom het middelpunt van een van de meest geliefde gastronomische tradities: de calçotada.

Het belangrijkste verschil tussen calçots en gewone uien is dat calçots lang en dun zijn, zachter en een zoetere smaak hebben. Calçots kunnen echter alleen tijdens een beperkt seizoen worden gegeten: in de wintermaanden en tot de lente.

Oorsprong van calçots

Calçotadas hebben de interesse en aandacht van duizenden lokale bewoners en toeristen gewekt, en dat is niet voor niets. Deze traditie dateert uit de 19e eeuw en wordt toegeschreven aan een boer genaamd Xat de Benaiges, die in Valls woonde, een stadje in de regio Tarragona.

Volgens de overlevering besloot Xat tijdens een van zijn landbouwkundige experimenten om op een ongebruikelijke manier uien te planten. In plaats van ze op de gebruikelijke manier te laten groeien, bedekte Xat de uien geleidelijk met aarde terwijl ze groeiden, waardoor de plant gedwongen werd om naar boven te groeien om het zonlicht te bereiken.

Dankzij deze teeltmethode, in het Catalaans bekend als “calçar”, wordt de ui langwerpig en krijgt hij het karakteristieke uiterlijk van calçots. De naam calçots is dus afkomstig van deze teeltmethode die Xat de Benaiges op uien toepaste.

Er wordt ook gezegd dat het Xat de Benaiges was die, toen hij voor het eerst op de grill geroosterde calçots proefde, hun speciale zoete en licht rokerige smaak opmerkte. Na verloop van tijd werd de traditie populair onder de inwoners van de regio en verspreidde zich al snel over heel Catalonië.

Calçotada-seizoen in Spanje

Het calçotada-seizoen begint in november en duurt tot april. Hoewel calçots in verschillende delen van Catalonië worden geteeld, blijft de regio Valls het epicentrum van deze traditie. Dus als u een authentieke calçotada wilt meemaken, aarzel dan niet om deze regio van Tarragona te bezoeken.

In Valls wordt eind januari het Grote Calçotada-festival gehouden, waaraan honderden mensen deelnemen. Tijdens dit festival zijn er wedstrijden, demonstraties en proeverijen om calçots te eren.

Tijdens het calçotada-seizoen is het gebruikelijk dat families en vrienden samenkomen in boerderijen en restaurants om te genieten van calçotadas. Deze viering gaat verder dan alleen eten, want het is een gelegenheid om samen te komen en een traditie in ere te houden die geschiedenis, gastronomie en veel smaken combineert.

Het recept voor calçots

Het originele recept voor calçots bestaat uit het roosteren van de calçots en het bereiden van een speciale saus, bekend als romescosaus of salvitxadasaus. Romescosaus wordt gemaakt van tomaten, knoflook, amandelen, hazelnoten, brood en gedroogde paprika's, met een vleugje azijn en olijfolie. Deze saus heeft een diepe, rokerige smaak, ideaal om de zoetheid van de geroosterde calçots te versterken.

Als je een eersteklas calçotada wilt bereiden, moet je de calçots direct op een grill op hoog vuur leggen. Het belangrijkste is om ze te roosteren totdat de buitenkant licht verbrand is (de buitenkant wordt zelfs zwart en bijna verkoold, dus schrik niet als ze er zwart uitzien). Wikkel ze na het roosteren in krantenpapier om ze warm en vochtig te houden totdat ze geserveerd worden.

Een andere traditie is de manier waarop calçots worden gegeten, wat een van de leukste onderdelen is. Neem een calçot in één hand, trek de verbrande laag eraf om het witte, malse gedeelte bloot te leggen en dip het vervolgens in romescosaus voordat je het in je mond stopt. Buig je hoofd achterover zodat je de calçot in één hap kunt eten. Hoewel het misschien ingewikkeld lijkt, is deze manier van calçots eten een fundamenteel onderdeel van de gastronomische ervaring.

Het enige wat je nog hoeft te doen is calçots proberen en ons vertellen wat je van de ervaring vond. Deze traditie heeft duizenden toeristen en bezoekers verleid die samenkomen om van deze ervaring te genieten. Mis het niet en bezoek Barcelona met don Quijote.